Wat is ventileren

Ventilatie of luchtverversing is het vervangen van de lucht in een ruimte, die om wat voor reden dan ook verzuild of verontreinigd is door zuivere lucht. Het vervangen van lucht kan op natuurlijke manier of mechanisch gebeuren.

Ventilatie is natuurlijk noodzakelijk voor een gezond binnenklimaat in ruimten waar mens of dier verblijven. In elk huishouden is een goede ventilatie noodzakelijk om gezonde lucht in de woning te behouden. Tocht, vocht en gezondheidsklachten zin veelvoorkomende gevolgen van slechte ventilatie. Veel oude woningen zijn meestal slecht geïsoleerd, in moderne goed geïsoleerde woning krijgt buitenlucht geen kans om de woning binnen te komen. Ventileren is belangrijk voor oude, maar zeker ook voor nieuwe woningen. Heel basaal kun je onderscheid maken tussen twee soorten ventilatie.

Ongecontroleerde ventilatie: bij bestaande woningen is het meestal zo dat de ventilatie in meerdere of mindere mate ongecontroleerd gebeurt. Dit houdt in dat het ventilatiedebiet, namelijk de hoeveelheid lucht die per tijdseenheid ververst wordt niet ingesteld kan worden. Hierdoor zal het de wind zijn die door kieren en spleten waait en op die manier zorgt voor een toevoer van verse lucht. De gevolgen hiervan zijn een overbodige ventilatie, een onaangenaam binnenklimaat en onnodige warmteverliezen.

Gecontroleerde ventilatie: is het debiet wel instelbaar, er wordt een onderscheid gemaakt tussen natuurlijke en gecontroleerde mechanische ventilatie.

Natuurlijke ventilatie: gebeurt door roosters in ramen en gevels, geopende ramen of toevoer – en afvoerkanalen. Het ventilatiedebiet wordt naar behoefte geregeld door het meer of minder openen of sluiten van roosters en ramen.
Mechanische ventilatie: het ventilatiedebiet zal geregeld worden foor een ventilatietoestel waarbij de hoeveelheid en snelheid van luchtverversing ingesteld kan worden.

Regels rond ventilatie

Bij het bouwen van een nieuwbouwhuis zijn er regels voor het aansluiten en aanleggen en ventilatie. Volgens het bouwbesluit van 2006 is het verplicht om een woning op te leveren met een ventilatiesysteem. Het is van belang om een goed systeem in je woning toe te passen dit systeem zorgt namelijk voor de juiste balans in luchtkwaliteit, comfort en energieprestatie van de woning. Mede door dat de eisen van energieprestatie zijn aangescherpt moeten de ventilatiesystemen hierop worden aangepast.

Soorten ventilatie

Natuurlijke ventilatie

Bij natuurlijke ventilatie loopt de aanvoer van verse lucht en afvoer van vervuilde lucht via ramen en roosters. Door het meer of minder openen of sluiten van deze roosters en ramen is het mogelijk de natuurlijke ventilatie naar behoefte te regelen. Vervuilde lucht kan ook naar buiten gaan via een pijp met een uitmonding op het dak, via een afzuigkap in de keuken of ventilatoren in de badkamer of het toilet.

Mechanische ventilatie

Huizen worden steeds beter geïsoleerd. Hierdoor neemt natuurlijke ventilatie via kieren en naden af. De meeste huizen hebben daarom sinds de jaren tachtig mechanische ventilatie.

Bij mechanische ventilatie voer een continu draaiende ventilatiemotor vervuilde lucht af via luchtkanalen in de keuken, badkamer en het toilet. Een regelknop of schakelaar met twee of drie standen regelt de hoeveelheid lucht die wordt afgezogen. De aanvoer van frisse lucht gebeurt via ventilatieroosters en/of ramen met een ventilatiestand.

Balansventilatie

Balansventilatie is een vorm van mechanische ventilatie. Een balansventilatiesysteem voert evenveel lucht aan als af en heeft meestal een warmteterugwin-unit(wtw). Bij balansventilatie voert een continu draaiende ventilatiemotor vervuilde lucht af via luchtkanalen en ventielen. De aanvoer van frisse lucht gebeurt via ventielen in alle verblijfruimten in huis. Een balanssysteem gebruikt de warmte de warmte uit de afgevoerde lucht om de verse lucht van buiten op te warmen. Hiervoor is een warmte terugwin unit nodig.

Verschillende ventilatiesystemen

Voor het ventileren van de woning wordt er een onderscheid gemaakt tussen 4 verschillende vormen van ventilatie. Van natuurlijke ventilatie tot volledig mechanisch gestuurd.

Type A: Natuurlijke toevoer- Natuurlijke Afvoer

Dit is een installatie waarbij geen mechanische hulp nodig is. Zowel de toevoer van verse lucht als de afvoer van vervuilde lucht gebeurt bij deze vorm van ventilatie op een natuurlijke manier. De aan- en afvoer zal bepaald worden door de temperatuur en drukverschillen tussen binnenruimte en buitenlucht.

Voordelen: Goedkoop, makkelijk te installeren,

Nadelen: Minst energiezuinig, beperkt regelbaar, niet alle systemen zijn akoestisch isolerend.

Type B: Natuurlijke luchtafvoer en mechanische luchtaanvoer

Een natuurlijke toevoer van lucht is niet altijd mogelijk wegens te veel omgevingslawaai, kamers zonder ramen of omdat de te verluchten ruimte zit ingesloten in een appartementsgebouw. Dan is de mechanische aanvoer van verse lucht een optie. Dit type ventilatie zal de verse lucht met behulp van een ventilatietoestel langs aanvoeropeningen in de droge ruimtes gepompt worden. De vervuilde lucht wordt op die manier gedwongen om de woning via de afvoeropeningen in natte ruimtes te verlaten.

Voordelen: gecontroleerde aanvoer van verse lucht, interessante oplossing in lawaaierige omgeving

Nadelen: Energieverbruik van de ventilatoren

Type C: Natuurlijke luchtaanvoer en mechanische luchtafvoer

Indien de woning al grondig gerenoveerd is kan het zijn dat een natuurlijke luchtafvoer niet altijd mogelijk is. In dat geval kunt u een ventilatiesysteem met mechanische luchtafvoer plaatsten. De vervuilde lucht zal door het ventilatietoestel via afvoerroosters in de natte ruimtes uit de woning gezogen worden en naar buiten afgevoerd worden. Ventilatietype C kan ook vraaggestuurd, wat wil zeggen dat de afvoerventilatie niet continu is, maar automatisch geregeld wordt naar behoefte. Het voordeel van vraaggestuurde ventilatiesystemen zijn energiebesparing en het voorkomen van ophoping van schadelijke stoffen zoals CO2.

Voordelen: Betere ventilatie dan systeem A, Keuze in de plaatsing van de luchtafvoer

Nadelen: Duurder dan systeem A, Energieverbruik van de ventilator

Type D (Balansventilatie): Mechanische luchtaanvoer en mechanische luchtafvoer

Dit systeem is van begin tot einde volledig automatisch gestuurd omdat zowel aan- als afvoer van de lucht via ventilatoren gebeurt. Er wordt een evenwicht gecreëerd tussen de aangevoerde en afgevoerde lucht in de woning. Vervuilde lucht wordt via afvoerroosters in de natte ruimtes afgezogen en de verse lucht wordt in de droge ruimtes via toevoermonden uitgeblazen. Bij dit systeem wordt er vrijwel altijd gewerkt met wtw. Dit wil zeggen dat de temperatuur van de warme vervuilde lucht die de woning verlaat, afgegeven zal worden aan de verse, koude buitenlucht die in de woning toegevoerd wordt. Op die manier kan er 90% van de warmte gerecupereerd worden.

Voordelen: mogelijkheid tot warmteterugwinning uit afgevoerde lucht, de luchtstromen zijn in balans,

Nadelen: Energieverbruik van de ventilatoren, vraagt meer onderhoud dan de andere systemen en heeft een mogelijke geluidshinder.

Wat je moet weten over ventileren